Təcrübədə vergi ödəyiciləri ilə mühasiblər arasında sual yaradan məsələlərdən biri də eyni ayda ödənilmiş məzuniyyət və əməkhaqqından vergilərin tutulmasıdır.
Əmək Məcəlləsinin 9-cu maddəsinə əsasən, işçinin hər il bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş minimum müddətdən az olmayan ödənişli əsas məzuniyyətdən və müvafiq hallarda əlavə, sosial, ödənişsiz, təhsil məzuniyyətlərindən istifadə etmək hüququ vardır.
Misal: İşçi 26 iyun – 5 avqust tarixlərində 40 günlük əmək məzuniyyətində olub. Məzuniyyət haqqı məzuniyyətə çıxmamışdan öncə və birdəfəlik ödənildiyi üçün gəlir vergisinə cəlb edilmə hansı şəkildə olmalıdır?
Fərz edək ki, işçinin əməkhaqqı 800 manatdır, 40 günlük məzuniyyət üçün məzuniyyət haqqı isə 1.200 manatdır. İşçiyə iyun ayı üzrə 700 manat əməkhaqqı, 130 manat məzuniyyət haqqı, iyul ayı üzrə 910 manat məzuniyyət haqqı, avqust ayı üzrə 160 manat məzuniyyət haqqı və 700 manat əməkhaqqı hesablanıb.
Bu zaman hesablanmış məzuniyyət haqqından ayrı-ayrılıqda gəlir vergisi tutulmalıdır. Yəni iyun ayında məzuniyyətə çıxmış işçinin aylıq gəliri, iyun, iyul, avqust ayları üçün ayrı-ayrılıqda müəyyən edilməli, hər bir ay üçün hesablanmış gəlirdən gəlir vergisi də ayrı-ayrılıqda tutulmalıdır.
Daha dəqiq desək, işçinin məzuniyyət günləri üçün hesablanmış məzuniyyət haqqı məbləğindən məzuniyyət günlərinin aid olduğu təqvim aylarına uyğun həmin ayların əməkhaqqı məbləği ilə birgə, son haqq-hesab zamanı isə son ilin istifadə edilməmiş məzuniyyəti ilə işlədiyi son ayın əməkhaqqı məbləği, əvvəlki illərin istifadə edilməmiş məzuniyyət günləri üçün hər bir məzuniyyət ili üzrə ayrı-ayrılıqda vergiyə cəlb edilməlidir.
İyun ayında işçinin ümumi gəliri 700 manat əməkhaqqı və 130 manat məzuniyyət haqqı olmaqla cəmi 830 manat; iyul ayında 910 manat; avqust ayında müvafiq olaraq 160 manat məzuniyyət haqqı, 700 manat əməkhaqqı olmaqla 860 manat olub. Bu halda işçinin aylar üzrə vergiyə cəlb edilən gəliri iyun, iyul, avqust ayları üzrə müvafiq olaraq 830, 910, 860 manat olacaqdır. Məzuniyyət haqqı işçinin məzuniyyətə çıxmasından əvvəl köçürülsədə, aylar üzrə vergiyə cəlb ediləcəkdir.